In het algemeen beoogt de gezondheidszorg pijn en lijden te verlichten.
Dit is ook de motivatie voor euthanasie – het beëindigen van het eigen leven, meestal in het geval van een terminale ziekte die gepaard gaat met ondraaglijke pijn.
In Victoria is er een debat geweest over welke medicijnen gebruikt moeten worden om het leven te beëindigen als euthanasie wordt gelegaliseerd.
Welke medicijnen kunnen worden gebruikt om een zo goed mogelijke medisch begeleide dood mogelijk te maken?
Medicijnen als gif
Als het gaat om de vraag welke medicijnen ons kunnen of zelfs moeten doden, moet men vooral het oude adagium “de dosis maakt het gif” in gedachten houden.
De hele discipline van toxicologie en geneeskunde is op dit concept gebaseerd.
Dit is de betekenis van het bekende symbool van de slang opgerold rond de schaal van Hygeia (de Griekse godin van de gezondheid), dat staat voor medicijnen en te zien is in apotheken en medische centra over de hele wereld.
De verwevenheid van gif en gezondheidszorg is een oud concept in het therapeutisch gebruik van geneesmiddelen.
Dit is een zeer gecompliceerde wetenschap en de reden waarom we klinisch onderzoek doen. We moeten verschillende doses van nieuwe geneesmiddelen testen om een veilige maar effectieve gebruiksdrempel vast te stellen.
In de praktijk betekent dit dat een te hoge dosering van een geneesmiddel schade kan veroorzaken.
Neem bijvoorbeeld de bescheiden paracetamol. Wanneer het volgens de juiste richtlijnen wordt ingenomen, is het een volkomen veilige, effectieve pijnstiller die door miljoenen mensen wereldwijd wordt gebruikt.
Als het echter in te grote hoeveelheden wordt ingenomen, kan het onherstelbare leverschade veroorzaken, en als de patiënt in het ziekenhuis geen tegengif krijgt, kan het tot de dood leiden.
Welke medicijnen worden gebruikt bij euthanasie?
De groep geneesmiddelen die het meest wordt gebruikt om het leven te beëindigen zijn barbituraten. Zij zorgen ervoor dat de activiteit van de hersenen en het zenuwstelsel wordt vertraagd.
Deze drugs, die medisch in kleine doses worden gebruikt, kunnen op korte termijn worden gebruikt om slapeloosheid of toevallen in noodgevallen te behandelen.
In verschillende doses en toedieningswijzen kunnen deze geneesmiddelen ook worden gebruikt als verdovingsmiddelen om ons tijdens een operatie in slaap te houden.
Een overdosis barbituraten is dodelijk. Bij een hoge dosis vertragen de hersenen zodanig dat ze het lichaam niet langer vertellen dat het de ademhaling op gang moet houden en stoppen met ademen.
Zowel secobarbital capsules als pentobarbital (meestal bekend onder de merknaam Nembutal) in vloeibare vorm (niet te verwarren met het epilepsiemiddel fenobarbital) zijn alleen of in combinatie gebruikt voor hulp bij zelfdoding of euthanasie. Zij worden ook gebruikt in injecteerbare vorm voor euthanasie bij dieren.
Hun veiligheid en doeltreffendheid om een vreedzame, snelle en ongestoorde dood te bewerkstelligen zijn wereldwijd bewezen. Zij genieten de voorkeur in Nederland, België, Zwitserland en sommige Amerikaanse staten waar euthanasie legaal is.
Er zijn andere opties, in combinatie of alleen, maar het gebruik daarvan bij euthanasie is beperkt bewezen. Sommige geneesmiddelen die overmatige spierontspanning en ademnood veroorzaken, kunnen het leven beëindigen, net als sommige pijnstillers die vaak in de palliatieve zorg worden gebruikt.
Er kunnen ook geneesmiddelen worden gebruikt die de bloedsuikerspiegel dodelijk verlagen, hartaanvallen veroorzaken of boodschappen van de hersenen naar de spieren blokkeren, wat tot verlamming leidt.
Al deze medicijnen, hoewel legaal in Australië, kunnen een lange, slepende dood veroorzaken met vele andere bijwerkingen die kunnen leiden tot angst en lijden aan het einde van het leven.
Bij Nembutal en zijn verwanten is dit minder waarschijnlijk, en er is meer bewijs uit de internationale praktijk dan bij enig ander medicijn dat het leven kan beëindigen.
De “beste” dood
In Australië kunnen Nembutal en Secobarbital worden gebruikt voor dieren, maar zijn ze illegaal voor menselijk gebruik. Dit maakt de uitvoering van de onlangs voorgestelde euthanasiewet van Victoria wat moeilijker.
De voorgestelde wetgeving beoogt niet het gebruik van Nembutal en zijn verwanten te legaliseren, maar stelt voor een “cocktail van geneesmiddelen” te laten bereiden door een apotheker.
Naar verluidt heeft de Victoriaanse regering de Monash University Faculty of Pharmacy gevraagd een studie te maken van het soort pil dat zou kunnen worden ontwikkeld als de wet wordt aangenomen. Als gevolg daarvan is geen definitieve beschrijving van dit product vrijgegeven.
Men denkt dat het een poeder zal zijn dat pijnstillers bevat die coma veroorzaken en uiteindelijk tot ademstilstand leiden.
Het is ook mogelijk dat kalmeringsmiddelen en spierverslappers, een geneesmiddel om de hartslag te vertragen en een anti-epilepticum om aanvallen te voorkomen en de spieren te ontspannen, zullen worden gebruikt. De ingrediënten en doseringen moeten nog worden vastgesteld.
In dit vroege stadium is het moeilijk te voorspellen hoe dit brouwsel zal werken en of het gemakkelijker of veiliger te gebruiken zal zijn dan reeds geteste geneesmiddelen.
Het voorgestelde product moet worden getest en de resultaten moeten worden vergeleken, zoals bij alle nieuwe geneesmiddelen het geval is.
Wat we nodig hebben is een geneesmiddel of een mengsel van geneesmiddelen dat een pijnloos, relatief snel en vreedzaam overlijden mogelijk maakt.
Wij willen geen verder lijden in de vorm van toevallen, langdurige kwellingen en pijn.
Als er geen veilige oplossing is, zou het verstandig zijn om gewoon te legaliseren wat al geprobeerd en getest is.
